Hành phi là một trong những loại gia vị quen thuộc, thường xuất hiện trong nhiều món ăn của người Việt như bún, phở, cơm tấm, bánh cuốn, xôi… Với mùi thơm đặc trưng, vị giòn rụm, hành phi giúp tăng thêm hương vị hấp dẫn cho món ăn. Tuy nhiên, phía sau sự tiện lợi và giá rẻ của hành phi bán tràn lan ngoài chợ hoặc online là một vấn đề đáng báo động: hành phi bẩn.
Trong những năm gần đây, nhiều cơ quan chức năng đã phát hiện hàng loạt cơ sở sản xuất hành phi kém chất lượng, sử dụng nguyên liệu hư hỏng, dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, thậm chí trộn thêm hóa chất. Điều này đặt ra nỗi lo lớn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Tóm tắt
Thực trạng hành phi bẩn tràn lan trên thị trường
Thói quen của nhiều người tiêu dùng là mua sẵn hành phi để tiết kiệm thời gian nấu nướng. Lợi dụng điều này, không ít cơ sở sản xuất đã chạy theo lợi nhuận mà bỏ qua yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Nguồn gốc nguyên liệu không rõ ràng: Hành khô được nhập về có thể là hàng tồn, ẩm mốc, thậm chí đã hỏng, được tẩy trắng trước khi phi.
- Quy trình chế biến thiếu vệ sinh: Hành được cắt, thái, phi trong môi trường bẩn, không có thiết bị bảo hộ, dễ nhiễm vi khuẩn và bụi bẩn.
- Dầu chiên tái sử dụng nhiều lần: Một số cơ sở sử dụng dầu rẻ tiền, dầu công nghiệp hoặc chiên đi chiên lại hàng chục lần, khiến dầu biến chất sinh ra chất độc hại.
- Trộn phụ gia, hóa chất: Để hành có màu vàng đẹp và giòn lâu, người ta có thể cho thêm hàn the, phẩm màu công nghiệp, chất chống ẩm… Những chất này bị cấm trong chế biến thực phẩm.
Kết quả là trên thị trường xuất hiện những túi hành phi đóng gói siêu rẻ, chỉ vài chục nghìn đồng/kg, được tiêu thụ mạnh ở chợ, cửa hàng nhỏ, thậm chí trên các sàn thương mại điện tử. Đằng sau giá rẻ chính là rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.
Tác hại của hành phi bẩn đối với sức khỏe.
Việc sử dụng hành phi bẩn lâu dài có thể gây ra nhiều hệ lụy, từ nhẹ đến nặng, cụ thể:
Ngộ độc thực phẩm cấp tính
Khi hành được chế biến trong môi trường kém vệ sinh, vi khuẩn, nấm mốc có thể phát triển. Ăn phải sẽ gây đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy.
Tích tụ độc tố trong cơ thể
Dầu ăn bị chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ sản sinh ra các hợp chất aldehyde và acrolein – đây là những chất độc có khả năng gây tổn hại gan, thận.
Nguy cơ ung thư
- Một số chất sinh ra từ dầu chiên nhiều lần (như acrylamide, hydrocarbon thơm đa vòng – PAHs) được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất có khả năng gây ung thư.
- Việc sử dụng phẩm màu công nghiệp, hàn the trong hành phi bẩn cũng làm tăng nguy cơ đột biến tế bào.
Ảnh hưởng đến trẻ nhỏ và người già
Trẻ em, người già có hệ miễn dịch yếu dễ bị tổn thương hơn khi ăn phải hành phi kém chất lượng. Các triệu chứng thường thấy: đau bụng, tiêu chảy, suy giảm hấp thu dinh dưỡng.
Cách nhận biết hành phi bẩn
Để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần biết cách phân biệt hành phi sạch và hành phi bẩn. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết:
Màu sắc bất thường
- Hành phi chuẩn thường có màu vàng nâu tự nhiên, không đồng đều.
- Nếu thấy hành vàng óng, đều màu bất thường, rất có thể đã được nhuộm phẩm màu.
Độ giòn và mùi thơm
- Hành phi sạch giòn nhưng không cứng, mùi thơm tự nhiên.
- Hành phi bẩn thường giòn cứng, có mùi khét hoặc hắc do dầu kém chất lượng.
Giá thành rẻ bất thường
- Hành phi chất lượng thường có giá 150.000 – 200.000 đồng/kg.
- Nếu gặp loại chỉ 50.000 – 70.000 đồng/kg, cần cảnh giác.
Bao bì và nhãn mác
- Sản phẩm an toàn thường có bao bì kín, nhãn mác đầy đủ thông tin: ngày sản xuất, hạn sử dụng, chứng nhận VSATTP.
- Hành phi bẩn thường được đóng trong túi nilon đơn giản, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Giải pháp: Làm sao để tránh mua phải hành phi bẩn?
Người tiêu dùng hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ bản thân và gia đình bằng những cách sau:
Tự làm hành phi tại nhà
- Mua hành tím tươi ở nơi uy tín.
- Thái mỏng và phi bằng dầu ăn mới.
- Sau khi phi, để ráo dầu và bảo quản trong hũ thủy tinh sạch, có thể dùng trong 1 – 2 tuần.
Làm hành phi tại nhà vừa đảm bảo vệ sinh vừa giữ được hương vị tự nhiên, không lo hóa chất.
Mua ở thương hiệu uy tín
- Chọn sản phẩm có bao bì, nhãn mác rõ ràng.
- Ưu tiên các thương hiệu có chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Đọc đánh giá của người mua trước khi đặt hàng online.
Chúng tôi, Xưởng Hành Kinh Môn tự hào là cơ sở sản xuất hành phi sạch với gần 10 năm kinh nghiệm. Các sản phẩm của chúng tôi đều đạt chuẩn chất lượng theo quy định của nhà nước.
Sử dụng đúng cách
- Không nên tích trữ hành phi quá lâu, kể cả loại đóng gói.
- Bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Nếu thấy hành có mùi lạ, đổi màu, nên bỏ ngay.
Lời khuyên từ chuyên gia
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo:
- Người dân không nên ham rẻ mà mua hành phi trôi nổi.
- Trẻ em, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền càng phải thận trọng.
- Thói quen tự làm hành phi vừa đơn giản vừa giúp kiểm soát chất lượng nguyên liệu.
Ngoài ra, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử phạt nghiêm các cơ sở sản xuất hành phi bẩn, đồng thời tuyên truyền rộng rãi để nâng cao nhận thức cộng đồng.
Tóm lại, hành phi là gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, nhưng hành phi bẩn lại là “kẻ giấu mặt” gây nguy hại cho sức khỏe. Từ việc sử dụng nguyên liệu kém chất lượng, dầu chiên tái sử dụng, cho đến việc trộn hóa chất độc hại, tất cả đều khiến hành phi bẩn trở thành mối nguy lớn.
Để bảo vệ sức khỏe gia đình, mỗi người tiêu dùng cần cảnh giác, biết cách nhận diện và lựa chọn sản phẩm an toàn. Tốt nhất, hãy tập thói quen tự làm hành phi tại nhà – vừa ngon, vừa sạch, lại yên tâm tuyệt đối.
